Sprawy spadkowe za granicą

Jeśli mamy krewnych za granicą i nie zostawili oni testamentu, od naszej inicjatywy zależy czy otrzymamy spadek czy zostanie on za granicą naszego państwa. Pierwszym krokiem jaki należy zrobić, by otrzymać spadek po krewnym żyjącym za granicą, jest ustalenie dokładnego adresu ostatniego miejsca zamieszkania. Wtedy należy w miejscowym sądzie ustalić czy toczyło się w sprawie naszego krewnego postępowanie spadkowe oraz jaka jest wartość majątku zmarłego. Bez tych podstawowych danych szanse na wyegzekwowanie czegokolwiek są żadne. Trzeba również znać imię i nazwisko krewnego w jego zagranicznym brzmieniu. Następnym krokiem jest udowodnienie pokrewieństwa ze zmarłym spadkodawcą. Należy w tym celu przedstawić akta stanu cywilnego, zgromadzić wszelkie dokumenty czy nawet korespondencję, które jednoznacznie wskażą nasze pokrewieństwo ze zmarłym i jego stopień.

Jeśli mamy trudności z dotarciem bezpośrednio do sądu w miejscu zamieszkania zmarłego krewnego, warto zwrócić się do urzędu konsularnego. Urzędy konsularne zostały zobowiązane do przygotowania pisemnej informacji dla osób zainteresowanych spadkiem za granicą. Dzięki pomocy konsula otrzymamy informacje o podstawowych zasadach przejmowania spadku w konkretnym kraju, wykaz miejscowych polskich kancelarii adwokackich, radcowskich, notarialnych i genealogicznych specjalizujących się w prowadzeniu spraw spadkowych za granicą.

Ważną kwestią pozostaje także podatek od spadku. Podatek od spadku zostanie przede wszystkim naliczony za granicą, w kraju miejsca zamieszkania spadkodawcy albo/i w kraju miejsca położenia majątku – jeżeli tamtejsze prawo podatkowe nakłada taki obowiązek. Podatek od spadku naliczony zostanie również w Polsce, bardzo często więc spadkobierca odprowadzi podatek dwa razy. Dzieje się tak dlatego, że umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dotyczą z reguły podatków dochodowych, a nie podatków od spadków i darowizn. Umowy międzynarodowe nie regulują z reguły opodatkowania w Polsce podatkiem od spadków i darowizn, zatem stosować należy polskie prawo podatkowe całkowicie niezależnie od rozwiązań stosowanych w innych krajach, od zobowiązań nałożonych na spadkobiercę w kraju ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy znajdujących się za granica lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.  Polska zawarła z niektórymi krajami umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od spadków, np. z Węgrami, Austrią. Umowy takie są jednak rzadkością.